Basıncı Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Basıncı Etkileyen Faktörler

Basıncı etkileyen faktörler, atmosferin oluşmasını sağlayan gazların yeryüzüne yaptığı etkilere basınç denilmektedir. Basınç konusunu hepimiz ilkokul ve ortaokul müfredatlarında gördüğümüz ve coğrafya derslerinde işlediğimiz konulardan biridir. Basıncı etkileyen birçok faktör vardır. Bu faktörlerin ortaya çıkması yeryüzünde aynı değildir. Çünkü basınç yeryüzünde her yerde aynı değildir. Bundan dolayı denizellik, karasallık, girinti çıkıntı gibi nedenler buna engel teşkil etmektedir. Şimdi basıncı etkileyen faktörleri izah etmeye çalışacağız.

Basıncı etkileyen faktörler nelerdir?

Yer çekimi: Dünyanın şekli itibariyle kutularda yer çekimi daha fazla olduğundan gaz yoğunluğu fazla olması hasebiyle basınç fazladır. Çünkü kutulara gidildikçe yer çekimi artar. Kutuplar yer kürenin merkezine daha yakındır. O yüzden basınç fazladır. Bunun için diyeceğimiz şey yer çekimi ile basınç arasında doğru orantı vardır. Biri artıkça diğeri de artacaktır. Aynı şekilde yükseklere doğru çıkıldıkça ve alçak enlemlere doğru gidildikçe yer çekimi azalır.

Sıcaklık: Sıcaklığın değişmesi sonucu atmosferin yoğunluğu değişmektedir. Yani hava genişler, hafifler ve yükselir. Yükselen havanın yere yaptığı basıncın azalması sonucu, alçak basınç alanları doğmaktadır. Sıcaklığın etkisiyle ortaya çıkan basınç farklı şekillerde adlandırılmaktadır. Alçalan havanın yere yaptığı basınç nedeniyle yüksek basınç alanlarını oluşturmaktadır. Kara ve denizlerin değişik ısınma nedenlerine farklı bakıldığında, yaz mevsiminde ve gündüzlerde sıcak karalarda alçak basınç oluşurken, soğuk olan denizlerde ise yüksek basınç alanı oluşmaktadır. Sonuç itibariyle sıcaklığın azalıp ya da artası basıncı her şekilde etkilemektedir.

Yükseklik: Yükseltinin basıncın üzerinde etkisi vardır. Yani yükselti ile basınçla ters orantıdır. Yükseklere çıkıldıkça basınç azalır. Bunun sebebi ise yüksek kısımlara doğru çıkıldıkça atmosferi oluşturan gazların yoğunluğu yer çekiminin etkisinden dolayı azalmaktadır. Yaklaşık olarak her 10,5 metre yükseklere çıkıldıkça 1 milibar basınç azalmaktadır. Yüksek kısımlar sıcaklık düşüktür. Bundan dolayı basınç azdır. Çünkü yükselti basınç ilişkisi, yukarıda bahsettiğimiz basınç-sıcaklık ilişkisi ön planda yer almaktadır.

Yoğunluk: Atmosferdeki gaz yoğunluğunun basınç ile doğru orantılıdır. Bundan dolayı gaz yoğunluğu artan yerlerde basınç artmaktadır.

Dinamik faktörler: Dünyanın günlük hareketine bağlı olarak özellikle dönence civarında ve orta önlemlerde görülen basınçlardır. 30. Enlemlerde alçalıcı hava hareketlerine bağlı olarak sürekli yüksek basınç görülürken, 60. Enlemlerinde ve etrafında yükselici hava hareketi görüldüğünden dinamik alçak basınç alanları oluşmaktadır. Termik yüksek basınçları çok soğuk olduğu için alçalıcı hava hareketi bağlı oluşmaktadırlar. Dinamik yüksek basınçları ise dünyanın günlük hareketi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Alçalan hava yağış getirmez. Bundan dolayı çöllerin oluşmasına neden olmuştur. Yükselen hava ise yağış getirir.

Son Güncelleme : 21.01.2024 08:34:02

Basıncı Etkileyen Faktörler ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.

Santral Venöz Basınç

Santral venöz basınç, vücut içerisinde bulunan torakstaki basıncı ile sağ atriyum içerisinde bulunan basıncın ölçümleri ile alakalıdır. CVB olarak bu ölçüm ile kalbin sağ tarafında bulunan ventriküllerin durumu hakkında bilgi almak için kullanılır. A...

Lastik Basıncı

Lastik Basıncı, Tekerlekli araçların yol alabilmesi için geliştirilmiş olan lastiklerin doğru kullanımı çok önemlidir. Lastik takılı bulunduğu aracın daha rahat yol almasını sağlar. Seyir halindeki aracın tüm donanımlarının işleyişi kadar lastiklerin...

Lastik Hava Basıncı Tablosu

Lastik hava basıncı tablosu, araçlarda kullanılan araba lastiklerinin basıncının doğru şekilde ayarlanması son derece önemlidir. Bu noktada sürüş güvenliği sağlanırken, aracın kontrol seviyesi üst düzeye ulaşır. Lastiklerin hava basıncının normal şek...

Basınç Çeşitleri

Basınç Çeşitleri, Birçok gazdan meydana gelmiş olan atmosferde yer alan gazların birim alana dik şekilde etki ettiği kuvvet miktarına basınç denir. Yeryüzüne etki eden kuvvetlerin toplamının yüzey alanına bölünmesi sonucu bulunan basınç barometre ile...

Termik Basınç

Termik Basınç; Gaz halinde bulunan ametal elementlerin moleküler yapıları ısı kaynaklarına yakınlaştıkça genleşirler. Bu genleşmeden Dünya Atmosferinde bulunan gazlar da etkilenir. Gaz molekülleri içine giren Güneş ısısı molekülün ısınarak genişlemes...

Alçak Basınç Özellikleri

Alçak basınç özellikleri, atmosfer çeşitli gazların karışımından meydana gelmektedir. Gazlarında bir ağırlığı vardır. Atmosferdeki bütün gazların, yere uygulamış olduğu basınçların toplamına hava veya atmosfer basıncı denilmektedir. Basıncı ölçen ale...

Basınç Kuvveti Nedir

Basınç Kuvveti Nedir, çoğunlukla bir yüzey üzerine kuvvet uygulandığı zaman zeminde yapacağı etki yalnızca kuvvetin büyüklüğü ile alakalı değildir. Aynı zamanda kuvvetin uygulamış olduğu basınç yüzey üzerindeki bu etkisi bazen çok büyük bazen de küçü...

Sistolik Kan Basıncı

Sistolik Kan Basıncı, kalbin kanı pompalarken damar duvarında oluşturduğu, basınca kan basıncı ya da tansiyon adı verilmektedir. Kan basıncı için belirlenmiş olan normal değerler bulunmaktadır. Kan basıncı istenilen değerlerin üzerinde ise hipertansi...

Atmosfer Basıncı

Atmosfer basıncı, atmosferin oluşmasını sağlayan gazların ağırlıkların cisimlerin üzerine yaptıkları kuvvet uygulamasını atmosfer basıncı adı verilmektedir. Bilindiği gibi atmosfer basıncı öncelikli olarak barometre ile ölçülür. Daha sonra milibar bi...

Nabız Basıncı

Nabız Basıncı, nabız basıncı herkeste yaşanan sağlık durumudur. Vücudun kan basıncının yükselip, düşmesine tansiyon denir. Kalp vücut içinde devamlı kan üretir ve kalp günlük belirli oranda kan miktarı ile atar damar arasındaki hareketini sağlar. Kan...

Basınç Türleri

Basınç Türleri; Basınç türlerine geçmeden önce basınç konusunu tanımlayalım. Basınç, birim alan başına etki eden kuvvet miktarı olarak tanımlanmaktadır. Basınca kuvvetin etkisidir de diyebiliriz. Şimdi basınç türlerini açıklayalım.Sıvı Basıncı; Bütün...

İklim Elemanları Basınç

İklim Elemanları Basınç; İklim; Hava olaylarının yeryüzüne herhangi bir bölümünde ortak olarak meydana getirdikleri etkilerin uzun süre boyunca gözlemlenmesidir. İklim elemanları; sıcaklık, basınç, rüzgârlar, nemlilik ve yağıştır.İklim Elemanları Bas...